ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗΣ
&
ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ

ΣΧΟΛΗ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ
Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ

Α. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ, ΤΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ

ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΤΗΣ ΜΟΝΤΕΡΝΑΣ ΤΕΧΝΗΣ

Η πρόταση συνίσταται σε μια συστηματικού χαρακτήρα έρευνα για την

ιστορία, τη θεωρία και την αισθητική της μοντέρνας τέχνης με βάση την πλούσια

διεθνή βιβλιογραφία, ακόμη και την πιο πρόσφατη.(Βλ. για παράδειγμα, Η τέχνη

από το 1900, 704 σελ. εκδ. Επίκεντρο, ομάδας αμερικανών καθηγητών - Πρόλογος-

Επιμέλεια Μ. Παπανικολάου).Μέσα από αυτό το πλαίσιο, έχει ιδιαίτερη σημασία

η εμβάθυνση αναφορικά με μερικά από τα δύσκολα θέματα των εικαστικών

τεχνών του 20ου αι.: επιφάνεια, χώρος, χρώμα, υλικό που αφορούν τη μοντέρνα

τέχνη.Από την άποψη αυτή, θα προσπαθήσουμε να αναδείξουμε πηγές ή πτυχές

της μοντέρνας τέχνης ακόμη άγνωστες ή όχι επαρκώς μελετημένες. Θα

προσπαθήσουμε ακόμη να βοηθήσουμε την έρευνα αρχείων και συλλογών, κατά

τέτοιο τρόπο ώστε να βοηθηθεί και να προωθηθεί και η γενικότερη θεωρητική

έρευνα για την ιστορία και τη θεωρία της μοντέρνας τέχνης.

Κατά πέμπτο λόγο, θα υπάρξει μέριμνα για τη μελέτη ελλήνων μοντέρνων

καλλιτεχνών και θεωρητικών (μελέτη των αρχείων τους, έκδοση λευκωμάτων

κλπ.).Για παράδειγμα αναφέρουμε τους Ζερβό, Teriade, Στέρη, Σκαλκώτα,

Χρήστου, Σκλάβο, Στάμο, Σαραφιανό, κ.ά.

Για τη διεκπεραίωση αυτού του προγράμματος θα προσπαθήσουμε: α)να

δημιουργήσουμε ένα δίκτυο συνεργατών και ιδρυμάτων και β)να εκδώσουμε

καταλόγους raisones με βάση το πλούσιο αρχειακό υλικό που υπάρχει, ανέκδοτες

παρτιτούρες κλπ. Συγχρόνως σε συνεργασία με άλλα ιδρύματα θα οργανώσουμε

σεμινάρια, συνέδρια, ημερίδες με στόχο τη συγκέντρωση υλικού για δημοσίευση

συλλογικών τόμων, μονογραφιών κλπ..

Ως γνωστόν, η αντίληψη του επιπέδου, του χρώματος και του χώρου καθώς

και το γενικότερο πρόβλημα του υλικού, που είναι τα κύρια θέματα στη μοντέρνα

τέχνη είναι ακόμη μη ικανοποιητικά θεωρητικοποιημένα. Για το λόγο αυτόν,

επιβάλλεται η προσπάθεια αυτού του συστηματικού χαρακτήρα, η οποία μέσω

της κινητοποίησης του μεγαλύτερου δυνατού αριθμού ερευνητών και μέσα από τη

διοργάνωση του απαραίτητου επιστημονικού διαλόγου είμαστε σίγουροι ότι θα

φτάσουμε σε μερικά απτά επιστημονικά αποτελέσματα. Σε κάθε περίπτωση, η

έκδοση και ο σχολιασμός πολύ σημαντικού ανέκδοτου πρωτογενούς υλικού θα

μας βοηθήσει προς αυτή την κατεύθυνση.

Η σχέση του ανθρώπου με τη φύση, την κοινωνία και το σύμπαν είναι

σταθερές και μόνιμες εναγώνιες αναζητήσεις της μοντέρνας τέχνης στην εποχή

της αβεβαιότητας, της κρίσης της ταυτότητας, της αποστολής και της βαθειάς

μεταφυσικής προβληματικής. Για το λόγο αυτό, σήμερα που οι αβεβαιότητες όλων

των μορφών έχουν αποκτήσει έναν μόνιμο χαρακτήρα και έχουν εγκατασταθεί

στην ψυχή του - ως ένα σημαντικό βαθμό - αποπροσανατολισμένου σύγχρονου

ανθρώπου, η έρευνα αυτή για τη μοντέρνα τέχνη αποκτά έναν ουσιαστικό

χαρακτήρα: Θα προσπαθήσει να βοηθήσει το σύγχρονο άνθρωπο να αποκτήσει

αυτογνωσία.

Συγχρόνως, η έρευνα αυτή θα προσπαθήσει να διερευνήσει τις απαντήσεις

που έδωσε ή που προσπάθησε να δώσει η μοντέρνα τέχνη, ιστορική και νεώτερη,

στο εξαιρετικά σημαντικό ζήτημα της ανθρώπινης αλλοτρίωσης, η οποία με την

εκβιομηχάνιση έγινε μια κυρίαρχη κατάσταση στον 20^ο αιώνα. Και το θέμα αυτό

προσλαμβάνει ακόμη σημαντικότερες διαστάσεις σήμερα με την

παγκοσμιοποίηση. Ήδη μπορούμε να μιλάμε για μια παγκοσμιοποιημένη

αλλοτρίωση η οποία έχει διαβρώσει ουσιαστικά την ανθρώπινη φύση, σε τέτοιο

βαθμό που αποτρέπει κάθε χειραφετησιακή μορφή σκέψης και πράξης, ακόμη και

στην τέχνη.

Β. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΡΟΒΟΛΗ

ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ

Το πρόγραμμα του Εργαστηρίου μας συνίσταται στην ανάδειξη και την

προβολή πτυχών του πολιτισμού α)της Δωδεκανήσου και της Κύπρου, β) της

Επτανήσου και της Απουλίας, γ)της μουσικής παράδοσης της Ανατολικής

Μεσογείου, δ)άλλων περιοχών καθώς και πολιτισμικών κλάδων ή τομέων: π.χ.

του λαϊκού πολιτισμού, της εικονογραφίας κ.ά.

Πιο συγκεκριμένα τα βασικά προγράμματα έχουν ως εξής:

α) Πρόταση για την πολιτισμική ανάπτυξη της Επτανήσου, της Δυτικής

Ελλάδας και της Απουλίας (INTERREG ΕΛΛΑΔΑ - ΙΤΑΛΙΑ).

β) Πρόταση για την ανάδειξη της παραδοσιακής και λαϊκής παραδοσιακής

μουσικής της Ανατολικής Μεσογείου (INTERREG ΕΛΛΑΔΑ - ΙΤΑΛΙΑ)

γ) Πρόταση για τη δημιουργία Ευρωμεσογειακού κέντρου πολιτισμού

δ) Πρόταση για την πολιτισμική ανάδειξη της Ελλάδας και της Κύπρου

(INTERREG

ΕΛΛΑΔΑ - ΚΥΠΡΟΣ, ΚΥΠΡΟΣ - ΕΛΛΑΔΑ).

Γ. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΕΧΝΗ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ

Το Εργαστήριο έχει σχεδιάσει μια συστηματικού χαρακτήρα έρευνα που

συνδέει το Παιδί, το Σχολείο και την Τέχνη. Στα πλαίσια αυτά οργάνωσε ήδη

ημερίδα με θέμα “Η τέχνη στο σχολείο” (Νοέμβριος 2008).Στην ημερίδα αυτή,

συμμετείχαν σημαντικοί επιστήμονες, ακαδημαϊκοί, καλλιτέχνες, ερευνητές,

εκπαιδευτικοί καθώς και πλήθος μεταπτυχιακών φοιτητών και από περιφερειακά

πανεπιστημιακά τμήματα, με πρωτότυπες και ενδιαφέρουσες εισηγήσεις.

Πέρα από τους προφανείς στόχους της ημερίδας, το Εργαστήριο

δραστηριοποιήθηκε για την πλήρη κάλυψη της ημερίδας με σύγχρονα

οπτικοακουστικά μέσα καθώς και για την παραγωγή λογισμικού για την άμεση

εκπαιδευτική αξιοποίηση των θεμάτων της ημερίδας.Θα καταβληθεί τέλος

προσπάθεια για τη δημοσίευση των πρακτικών της ημερίδας σε ανεξάρτητο τόμο.

Γ1. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΕΝΑ ΕΡΓΑ

· Έρευνα, Ημερίδα, Έκδοση με θέμα “Ο Πολιτισμός του Ιονίου -

Εικαστικές Τέχνες, Μουσική, Παραδοσιακή Αρχιτεκτονική,

Λογοτεχνία, Ποίηση, Θέατρο”

· Οργάνωση ημερίδας στη Ζάκυνθο με θέμα: “Η πολιτιστική κληρονομιά

και ο λαϊκός πολιτισμός στην εποχή της παγκοσμιοποίησης”

Συνδιοργανωτής: Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ζακύνθου

· Οργάνωση θεατρικής παράστασης στη Ζάκυνθο, από το Θέατρο του Ιονίου

με το έργο “Φοιτηταί” του Γ. Ξενόπουλου σε σκηνοθεσία Πέτρου Αυγερινού.

· Έκθεση και έρευνα για τη μοντέρνα γλυπτική στο πολιτιστικό-καλλιτεχνικό

χώρο “Γκάζι”, του Δήμου των Αθηνών.Παρουσίαση μερικών από τους

σημαντικότερους εκπροσώπους της ελληνικής μοντέρνας γλυπτικής από το

1980 και εδώ.

Πιθανές συμμετοχές καλλιτεχνών:

α)Κουνέλης, Κουλεντιανός, Στ. Αντωνάκος

β)Δ. Φόρτσας, Β. Μιχαήλ, Α. Πατσούρης, Χ. Σαραντοπούλου, Α.

Σκούρτης, Ε. Χαντζηαργυρού, Ν. Τακτσιόγλου

· Διημερίδα για τη ΜΟΝΤΕΡΝΑ ΤΕΧΝΗ (διεθνής οργάνωση)

· Έκθεση “Η μοντέρνα γλυπτική στην εποχή της

παγκοσμιοποίησης”

· Η εποποιία της Μοντέρνας Τέχνης στην εποχή της παγκοσμιοποίησης

· Καινοτόμα έκθεση πρωτοπόρων Ελλήνων καλλιτεχνών της μοντέρνας τέχνης

όπως οι: Σαραφιανός, Κουλεντιανός, Κοντός

· Έκθεση “Ο μοντερνισμός των Ελλήνων καλλιτεχνών της Αμερικής:

Μάρος, Μπαζιώτης, Στάμος, Λεκάκις, Χρύσα, Αντωνάκος, Δάφνης,

Μαρκόπουλος”

· 'Εκθεση “Alberto Giacometti”

· Έκδοση παιδαγωγικού υλικού για τη μοντέρνα τέχνη (με έγχρωμη

documentation)

· Συμπόσιο διαπολιτισμικής τέχνης: Δημιουργία διαπολιτισμικής τέχνης

· Συνέδριο:

α) Διαπολιτισμική τέχνη

β) Παγκοσμιοποίηση και πολιτισμός

γ) Η τέχνη και η αισθητική στην εποχή της παγκοσμιοποίησης

δ) Η κοινωνιολογία της παγκοσμιοποίησης

· Παραγωγή CD με θέμα: “Η εποποιία της μοντέρνας τέχνης της Ελλάδας

στην εποχή της παγκοσμιοποίησης”

· Παραγωγή ντοκιμαντέρ με θέμα: “Τα κοινωνικά κινήματα στην εποχή της

παγκοσμιοποίησης”

· Παραγωγή σειράς φιλμ για τη ζωή και το έργο καλλιτεχνών (ζωγράφων,

γλυπτών κ.ά.)

· Έκθεση και έρευνα για την ιστορία και τη θεωρία της μοντέρνας τέχνης (στο

κτήριο της Δημοτικής Πινακοθήκης του Δήμου των Αθηνών)

· Διαλέξεις και σεμινάρια

· Αγορές βιβλίων και περιοδικών - Συνδρομές

· Πρόγραμμα “Επιμόρφωση στη Μοντέρνα Τέχνη”

· Ενίσχυση μεταπτυχιακών ερευνών στον τομέα “Τέχνη-Κουλτούρα-

Επικοινωνία”

· Έρευνα με θέμα “Η έννοια της καινοτομίας στη μοντέρνα τέχνη-

Καινοτόμες καλλιτεχνικές, εκπαιδευτικές και θεωρητικές δράσεις”

· Δημιουργία εκπαιδευτικού, παιδαγωγικού υλικού με τη χρήση νέων

τεχνολογιών-Τεκμηρίωση-Βιβλιογραφία-Ηλεκτρονική διάθεση μέσω του site

του Εργαστηρίου.

· Έκδοση συγγραμμάτων με σύγχρονο, έγχρωμο φωτογραφικό υλικό,

καταλόγων κ.ά.

Το Εργαστήριό μας έχει σχεδιάσει μια μεγάλης εμβέλειας διεπιστημονική,

διαθεματική, επίπεδη και καινοτόμα έρευνα στα εξής θέματα:

1. Παγκοσμιοποίηση και πολιτισμός

Βασίλης Φιοραβάντες - Πολιτισμός και επικοινωνία

Οι Συνεργαζόμενοι ερευνητές θα κάνουν κριτικές παρατηρήσεις πάνω στο έργο

του Βασίλη Φιοραβάντε.

2. Παγκοσμιοποίηση και τέχνη

3. Βασίλης Φιοραβάντες - Η μοντέρνα τέχνη στην εποχή της παγκοσμιοποίη-

σης, Η μοντέρνα γλυπτική, Έλληνες καλλιτέχνες της μοντέρνας τέχνης, Ο

μοντερνισμός των Ελλήνων καλλιτεχνών της Αμερικής, Alberto Giacometti, Η

έννοια της καινοτομίας στη μοντέρνα τέχνη

4. Τέχνη, κουλτούρα και επικοινωνία